شقاق مقعدی وضعیتی دردناک است که در آن شکافی کوچک و عمیق در بافت نازک مقعد ایجاد میشود و ممکن است هنگام دفع مدفوع باعث درد شدید و خونریزی شود. این عارضه غالباً به دلیل یبوست شدید و زور زدن در هنگام دفع رخ می‌دهد. در این مقاله اطلاعاتی در اختیارتان قرار می‌دهیم تا سؤالات ذهن شما در مورد شقاق مقعدی و چگونگی به وجود آمدن آن را برطرف کند. در متن این مقاله به تشریح عمل شقاق از طریق اسفنکتروتومی داخلی جانبی، یک روش جراحی تخصصی برای درمان شقاق‌های مقعدی که به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نمی‌دهند، می‌پردازیم این جراحی با کاهش تنش و اسپاسم عضلانی که اغلب علت درد شقاق است به بهبود بیمار کمک می‌کند؛ از طرفی به این موضوع که برای درمان شقاق به چه دکتری باید مراجعه کرد؟ نیز پاسخ می‌دهیم.
فهرست مطالب
عمل شقاق مقعدی چگونه است؟
جراحی شقاق مقعدی که به عنوان اسفنکتروتومی داخلی جانبی نیز شناخته میشود، یک روش جراحی است که برای درمان شقاق‌های مقعدی که به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نمی‌دهند به کار می‌رود. این جراحی شامل مراحل زیر است:
- آماده‌سازی بیمار: بیمار تحت بیهوشی قرار می‌گیرد که می‌تواند شامل بیهوشی عمومی، نخاعی یا موضعی باشد. انتخاب نوع بیهوشی بستگی به شرایط خاص بیمار و ترجیحات جراح دارد.
- ایجاد برش: جراح یک برش کوچک در اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد می‌کند. اسفنکتر داخلی یک حلقه عضلانی است که کنترل باز و بسته شدن مقعد را بر عهده دارد.
- کاهش تنش عضلانی: برش ایجادشده در اسفنکتر به کاهش تنش و اسپاسم عضلانی کمک می‌کند که این اسپاسم‌ها اغلب علت اصلی درد ناشی از شقاق هستند.
- بهبودی: پس از عمل بیمار برای مدتی تحت نظر است تا از عدم بروز عوارض اطمینان حاصل شود. دوره بهبودی ممکن است متغیر باشد؛ اما بسیاری از بیماران پس از جراحی، تجربه کاهش قابل توجهی در درد و بهبود علائم را گزارش می‌کنند.
- مراقبت‌های پس از جراحی: شامل رعایت بهداشت فردی، استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب و دنبال کردن دستورالعمل‌های پزشک برای جلوگیری از عفونت و تسریع در فرآیند بهبودی.
این عمل جراحی به عنوان یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان شقاق‌های مزمن و شدید شناخته شده است و به بیمارانی که با درمان‌های دیگر بهبود نیافته‌اند، کمک می‌کند تا از شر این درد رهایی یابند.
آیا عمل شقاق سرپایی است؟
بله، جراحی شقاق به ویژه اسفنکتروتومی داخلی جانبی می‌تواند به صورت سرپایی انجام شود. این بدان معناست که بیمار می‌تواند همان روز جراحی به خانه بازگردد و نیازی به بستری شدن طولانی‌مدت در بیمارستان ندارد؛ البته این امر به شرایط خاص بیمار و جزئیات عمل جراحی بستگی دارد. انجام عمل به صورت سرپایی دارای مزایایی نظیر کاهش هزینه‌ها و کمتر شدن خطر عفونت‌های بیمارستانی است. علاوه بر این، بازگشت سریع‌تر بیمار به محیط خانه می‌تواند به بهبودی سریع‌تر و راحتی بیشتر او کمک کند. با این حال، توصیه میشود بیماران پس از جراحی تحت نظر باشند و دستورالعمل‌های پزشکی مربوط به مراقبت‌های پس از عمل را به دقت دنبال کنند تا از بروز هرگونه عارضه جلوگیری شود؛ همچنین در صورت بروز هرگونه ناراحتی یا علائم غیر معمول پس از عمل فوراً باید با پزشک تماس گرفت.
ایا شقاق حتما باید عمل شود؟
خیر، شقاق مقعدی حتماً به عمل جراحی نیاز ندارد. بسیاری از موارد شقاق مقعدی با درمان‌های غیر جراحی بهبود می‌یابند. درمان‌های غیر جراحی شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از داروهای موضعی مانند کرم‌ها و پمادهایی که به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی برای نرم کردن مدفوع و جلوگیری از زور زدن هنگام دفع.
- نوشیدن آب فراوان برای کمک به حفظ رطوبت بدن و جلوگیری از یبوست.
- انجام حمام‌های آب گرم که به شل شدن عضلات مقعد و کاهش اسپاسم کمک می‌کند.
جراحی معمولاً فقط برای مواردی توصیه میشود که به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نداده‌اند یا در صورتی که شقاق به شکل مزمن درآمده و باعث درد مداوم و مشکلات جدی شده باشد. در این حالت، جراحی می‌تواند برای کاهش فشار داخلی مقعد و بهبود زخم‌ها مفید باشد.
آیا عمل شقاق باعث بی اختیاری میشود؟
جراحی شقاق مقعدی که معمولاً به صورت اسفنکتروتومی داخلی جانبی انجام میشود در برخی موارد می‌تواند خطر بروز بی‌اختیاری مقعدی را افزایش دهد. این عارضه به دلیل آسیب به اسفنکتر داخلی مقعد که در جراحی برش داده میشود، رخ می‌دهد. اسفنکتر داخلی نقش مهمی در کنترل اختیاری مقعد دارد. با این حال، میزان بروز بی‌اختیاری پس از این جراحی معمولاً پایین است و به مهارت جراح و دقت انجام عمل بستگی دارد.
پزشکان تلاش می‌کنند تا با دقت بالا در انجام این جراحی، ریسک آسیب به اسفنکتر و در نتیجه خطر بی‌اختیاری را به حداقل برسانند. انتخاب روش‌های جراحی پیشرفته و کم تهاجمی مانند لیزر یا استفاده از فلپ‌های پیشرفته نیز می‌تواند به کاهش این ریسک کمک کند. پس از جراحی، دنبال کردن دقیق دستورالعمل‌های پزشک و انجام مراقبت‌های پس از عمل به درستی، نقش مهمی در کاهش احتمال بروز این عارضه دارد. در صورتی که نگرانی‌هایی در مورد این ریسک وجود دارد باید قبل از تصمیم‌گیری برای انجام جراحی با پزشک متخصص مشورت شود تا در مورد تمام گزینه‌های درمانی و ریسک‌های مرتبط با هر یک اطلاعات کافی ارائه شود.
روش‌های جراحی شقاق مقعدی در زنان: توجهات ویژه و امکان‌پذیری
جراحی شقاق مقعدی در زنان به طور کلی مشابه روش‌هایی است که برای مردان انجام میشود؛ اما چند نکته خاص وجود دارد که ممکن است در نظر گرفته شود تا از تأثیر آن بر سلامت بانوان، به ویژه در دوران بارداری یا در صورت وجود شرایط خاص زنانه، اطمینان حاصل شود. عمل جراحی معمولاً زمانی توصیه میشود که درمان‌های غیر جراحی مؤثر واقع نشده باشند.
روش‌های جراحی:
- اسفنکتروتومی داخلی جانبی: این متداول‌ترین روش جراحی برای درمان شقاق است. در این روش، برش کوچکی در اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد میشود تا تنش را کاهش دهد و به بهبودی شقاق کمک کند.
- فلپ پیشرفته: در موارد شدیدتر که شقاق به عمق بیشتری رسیده است، ممکن است نیاز به ایجاد یک فلپ از بافت‌های اطراف برای پوشاندن ناحیه آسیب دیده و بهبود بهتر زخم باشد.
توجهات خاص برای زنان:
- دوران بارداری: به دلیل تغییرات هورمونی و فشار افزایش یافته به ناحیه لگن و مقعد در دوران بارداری، زنان باردار ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به شقاق شوند. جراحی در این دوران تا حد امکان اجتناب میشود و تنها در موارد حاد و ضروری در نظر گرفته میشود.
- تأثیر بر فعالیت‌های جنسی و زایمان طبیعی: هنگام تصمیم‌گیری برای جراحی، پزشکان باید تأثیر احتمالی عمل بر فعالیت‌های جنسی و امکان زایمان طبیعی آینده را در نظر بگیرند. جراحی‌هایی که بر اسفنکتر تأثیر می‌گذارند، می‌توانند خطر بی‌اختیاری مقعدی را افزایش دهند که باید به دقت بررسی شود.
در هر صورت، تصمیم‌گیری برای انجام جراحی باید با مشاوره دقیق با پزشک و بررسی تمام جوانب خطرات و منافع مربوطه صورت گیرد. بهداشت مناسب، دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از فیبر و کافی بودن مصرف مایعات می‌تواند در پیشگیری و مدیریت شقاق در زنان نیز مفید باشد.
آیا عمل شقاق در دوران بارداری امکان‌پذیر است؟
عمل جراحی برای شقاق مقعدی در دوران بارداری معمولاً توصیه نمی‌شود، مگر اینکه شرایط بسیار حاد باشد و به درمان‌های غیر جراحی پاسخ ندهد. در طول بارداری، بدن زنان تغییرات زیادی را تجربه می‌کند که می‌تواند روی دستگاه گوارش و فشار در ناحیه مقعد تأثیر بگذارد؛ بنابراین خطر ابتلا به شقاق مقعدی افزایش می‌یابد. با این حال، پزشکان معمولاً تمایل دارند که قبل از در نظر گرفتن جراحی، روش‌های غیر جراحی مانند استفاده از کرم‌های موضعی، تغییرات در رژیم غذایی و حمام‌های آب گرم را امتحان کنند؛ اگر علائم بسیار شدید باشند و بهبودی با روش‌های غیر جراحی حاصل نشود، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که عمل جراحی در شرایط کنترل‌شده و با احتیاط زیاد انجام شود؛ اما این مورد نادر است. تصمیم به انجام جراحی در دوران بارداری باید با دقت فراوان و با در نظر گرفتن تمام ریسک‌ها و مزایا صورت گیرد.
جراحی شقاق مقعدی در کودکان: رویه‌ها و امکان‌پذیری
شقاق مقعدی در کودکان، همچون بزرگسالان، یکی از مشکلات رایج دستگاه گوارش است که می‌تواند باعث درد و ناراحتی شود. این حالت به وجود می‌آید زمانی که ترک یا شکافی در پوست ناحیه مقعد ایجاد میشود، اغلب به دلیل یبوست و زور زدن هنگام دفع مدفوع. درد هنگام دفع، خونریزی و حتی اضطراب در کودکان می‌تواند نشان‌دهنده وجود شقاق باشد.
با وجود اینکه شقاق مقعدی در کودکان می‌تواند نگران‌کننده باشد در بسیاری از موارد به عمل جراحی نیاز نیست. درمان‌های غیر جراحی مانند تغییر در رژیم غذایی کودک، افزایش مصرف مایعات و فیبر برای نرم کردن مدفوع و کاهش فشار هنگام دفع، اغلب مؤثر هستند. استفاده از کرم‌های موضعی یا ملین‌ها نیز می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.
اما در مواردی که شقاق به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهد و علائم شدیدتر و طولانی‌تر می‌شوند، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. جراحی شقاق در کودکان، معمولاً به عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته می‌شوند؛ زیرا روش‌های غیر جراحی بیشتر مواقع موفق‌آمیز هستند.
جراحی اگر نیاز باشد، معمولاً شامل یک روش ساده به نام اسفنکتروتومی داخلی جانبی است که در آن، برای کاهش فشار و تنش در اسفنکتر مقعدی، برش کوچکی ایجاد میشود. این کاهش فشار به ترمیم شقاق کمک و از بازگشت مجدد آن جلوگیری می‌کند. این عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و کودک ممکن است بتواند همان روز به خانه بازگردد.
پس از جراحی، مراقبت‌های پس از عمل بسیار مهم است. اطمینان از رعایت بهداشت، استفاده از داروهای تجویزشده برای جلوگیری از عفونت و مدیریت درد و دنبال کردن یک رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از یبوست ضروری است؛ همچنین پیگیری‌های منظم پزشکی برای اطمینان از بهبودی کامل و پیشگیری از بازگشت مشکل ضروری است. به طور خلاصه، جراحی شقاق مقعدی در کودکان تنها در مواردی که به روش‌های غیر جراحی پاسخ نداده‌اند انجام میشود. با مدیریت صحیح و به موقع، بسیاری از کودکان می‌توانند از این شرایط بدون نیاز به تداخل جراحی بهبود یابند.
سؤالات متداول
جراحی شقاق مقعدی چیست؟
- عملی که اغلب به صورت اسفنکتروتومی داخلی جانبی انجام میشود، یک روش جراحی است که برای کاهش تنش در اسفنکتر مقعد و تسهیل در ترمیم شقاق انجام می‌گیرد.
چه زمانی نیاز به عمل جراحی شقاق مقعدی است؟
- زمانی که شقاق مقعدی به درمان‌های غیر جراحی مانند استفاده از داروهای موضعی، تغییر رژیم غذایی و حمام آب گرم پاسخ ندهد و به شکل مزمن درآمده باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
عمل شقاق در دوران بارداری امکان‌پذیر است؟
- به طور کلی، جراحی شقاق در دوران بارداری توصیه نمی‌شود مگر در مواردی که شرایط بسیار حاد باشد و به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد.
آیا جراحی شقاق خطراتی دارد؟
- مانند هر عمل جراحی دیگری نیز می‌تواند خطراتی داشته باشد؛ از جمله خونریزی، عفونت و در موارد نادر بی‌اختیاری مقعدی. انتخاب یک جراح ماهر و پیروی از دستورالعمل‌های پس از عمل می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.
چه مدت زمانی برای بهبودی پس از جراحی شقاق لازم است؟
- مدت زمان بهبودی پس از عمل می‌تواند متفاوت باشد؛ اما بیشتر بیماران ظرف چند هفته بهبود می‌یابند. دنبال کردن توصیه‌های پزشک برای مراقبت پس از جراحی می‌تواند به سرعت بخشیدن به فرآیند بهبودی کمک کند.
سخن پایانی
اگر شما نیز با مشکل شقاق مقعدی مواجه هستید، به یاد داشته باشید که این عارضه درمان‌های مؤثری دارد و نیازی به نگرانی بیش از حد نیست. عمل شقاق ممکن است یکی از گزینه‌های درمانی باشد، اما تنها زمانی به آن روی می‌آوریم که سایر روش‌های غیر جراحی پاسخگو نباشند. ما در کلینیک تخصصی خود با بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین و پیشرفته، آماده ارائه خدمات تخصصی به شما هستیم تا شما را در مسیر بهبودی و رفع این مشکل یاری دهیم. پزشکان متخصص ما آماده هستند تا با ارزیابی دقیق علائم، یک برنامه درمانی مناسب برای شما تدوین کنند. درمان به‌موقع نه تنها علائم را کاهش می‌دهد؛ بلکه از پیشرفت بیماری نیز جلوگیری می‌کند. اگر با علائم شقاق مقعدی مواجه هستید، بدون درنگ با ما تماس بگیرید تا در اسرع وقت به شما کمک کنیم. از آنجایی که هر فردی شایسته داشتن بهترین کیفیت زندگی است، ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم تا سلامتی خود را بازیابید و زندگی خود را بدون درد و ناراحتی ادامه دهید.
