بواسیر در بارداری مانند دیگر گونه‌های این بیماری، با فشار به رگ‌های مقعد و تورم آن‌ها ایجاد می‌شود اما این فشار در دوران حاملگی، علل دیگری دارد. زمانی که دلیل بیماری متفاوت است، درمان آن هم فرق می‌کند و باید با توجه به شرایط، بیمار را معالجه کرد. برای مثال؛ مصرف تخم کتان برای پیشگیری و درمان بواسیر توصیه می‌شود اما یکی از نتایج مصرف این دانه؛ انقباض‌های رحمی است. یکی از عواقب این حرکات رحم، سقط جنین است. پس با ما همراه باشید تا علاوه بر علل و علائم بواسیر در حاملگی، راه‌های امن درمان آن را معرفی‌کنیم. یکی از درمان‌های کم تهاجمی هموروئید (بواسیر)، لیزر است. این روش نیازی به بیهوشی ندارد و با کمترین تخریب، بواسیر را درمان می‌کند. عدم استفاده از داروهای بیهوش‌کننده، این درمان را برای جنین بسیار بی‌خطر می‌کند. برای بهره‌مندی از مزایای این روش، می‌توانید به مرکز لیزر بواسیر مراجعه کنید.
فهرست مطالب
انواع بواسیر در دوران حاملگی
بواسیر داخلی در بارداری
این نوع هموروئید داخل مقعد قرار دارد و معمولاً از بیرون قابل‌مشاهده نیست. در دوران بارداری، به علت بزرگ‌شدن رحم و تغییرات گردش خون، احتمال ایجاد یا تشدید این مشکل افزایش می‌یابد.
بواسیر خارجی در بارداری
این بواسیر در اطراف دهانۀ مقعد ایجاد می‌شود و معمولاً قابل‌لمس و دیده‌شدن است. علائم آن شامل درد و خارش و سوزش است و در صورت ترومبوز شدن (لختۀ خونی در بواسیر) درد شدیدی دارد.
هموروئید ترومبوزه در بارداری
بواسیر خونی یا ترومبوزه در بارداری یکی از شدیدترین انواع بواسیر است. در این حالت، لخته خون در رگ‌های بواسیر خارجی تشکیل می‌شود و باعث درد شدید و تورم ناگهانی در ناحیه مقعد می‌شود. این وضعیت به سرعت ظاهر شده و با خونریزی و درد زیاد همراه است. درمان این نوع از هموروئید شامل تخلیه لخته خون توسط پزشک یا استفاده از داروهای ضدالتهابی و کمپرس سرد برای تسکین علائم است.
بیرون زدگی بواسیر در بارداری
این عارضه زمانی رخ می‌دهد که بواسیر داخلی از مقعد بیرون بزند و به بواسیر خارجی تبدیل شود. این حالت معمولاً هنگام دفع مدفوع اتفاق می‌افتد و باعث درد و ناراحتی شدید می‌شود.
در ادامه، دلیل شایع بودن بواسیر در حاملگی، پیشگیری، علل، علائم و درمان‌های پزشکی این مشکلات را می‌خوانید.
علت بروز بواسیر در دوران بارداری
عوامل متعددی در بروز بواسیر بارداری نقش دارند. از مهم‌ترین علل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فشار رحم روی عروق مقعدی
با بزرگ شدن رحم، فشار بیشتری به رگ‌های لگنی و مقعد وارد می‌شود و این، رگ‌ها را گشاد و متورم می‌کند.
افزایش حجم خون
در دوران بارداری، حجم خون در بدن افزایش می‌یابد و این فشار اضافی به رگ‌های مقعد و راست‌روده منتقل می‌شود.
یبوست
یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات دوران بارداری است و یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز بواسیر به شمار می‌رود. دفع مدفوع سخت و فشار بیش از حد به مقعد باعث ایجاد یا تشدید بواسیر می‌شود.
یبوست و هموروئید در بارداری
یبوست در بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش حرکات روده‌ها بسیار شایع است. این وضعیت نه تنها باعث ایجاد بواسیر می‌شود، بلکه در صورت ابتلا، آن را تشدید می‌کند.
علائم بواسیر بارداری
نشانه‌های بواسیر در دوران بارداری شامل مجموعه‌ای از علائم ناخوشایند است که بیشتر در سه‌ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد. شایع‌ترین علائم عبارتند از:
خارش
بسیاری از زنان در ناحیه مقعد دچار خارش شدید می‌شوند که ناشی از تحریک پوست توسط بواسیر است.
درد
هنگام نشستن یا دفع مدفوع، بواسیر خارجی معمولاً با درد همراه است، در موارد شدید، درد به صورت مداوم احساس می‌شود.
خونریزی
خونریزی مقعدی معمولاً هنگام دفع مدفوع رخ می‌دهد و به صورت لکه‌های خون روی دستمال توالت یا در مدفوع دیده می‌شود. خونریزی در بواسیر داخلی بدون درد است، اما اگر درگیر درد هستید، نشان‌دهنده وجود بواسیر ترومبوزه یا خارجی است.
تورم و برآمدگی
بواسیر خارجی باعث تورم و برآمدگی در اطراف مقعد می‌شود که به وضوح قابل مشاهده و لمس است.
پیشگیری از بواسیر در بارداری
پیشگیری از بواسیر در دوران بارداری به واسطه رعایت برخی نکات در سبک زندگی و تغذیه ممکن است. برخی از راهکارهای مؤثر در پیشگیری شامل موارد زیر است:
فعالیت بدنی ملایم
ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی و حرکات کششی منظم به بهبود جریان خون و کاهش فشار روی رگ‌های لگن کمک می‌کند.
اجتناب از نشستن طولانی مدت
نشستن برای مدت طولانی فشار زیادی به عروق مقعد وارد می‌کند. سعی کنید به طور منظم استراحت کرده و موقعیت نشستن خود را تغییر دهید.
پرهیز از زور زدن هنگام دفع مدفوع
زور زدن بیش از حد هنگام دفع مدفوع، یکی از علل اصلی بواسیر است. اگر نیاز فوری به دفع ندارید، از نشستن طولانی در توالت خودداری کنید.
نقش هیدراتاسیون و فیبر در کاهش علائم
مصرف آب و مواد غذایی سرشار از فیبر از کلیدی‌ترین روش‌های پیشگیری و مدیریت بواسیر است. این دو عنصر به تنظیم حرکات روده و جلوگیری از یبوست کمک می‌کنند:
-
هیدراتاسیون
نوشیدن ۸-۱۰ لیوان آب در روز باعث نرمی مدفوع و کاهش فشار در زمان دفع می‌شود.
-
مصرف فیبر
غذاهای پرفیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات می‌توانند حجم مدفوع را افزایش داده و روند دفع را تسهیل کنند. فیبر به کاهش خطر بواسیر کمک کرده و علائم آن را تسکین می‌دهد.
درمان دارویی و پزشکی بواسیر بارداری
درمان‌های اصلی بواسیر در دوران حاملگی، شامل روش‌های پزشکی تخصصی است که برای دریافت آن‌ها باید به متخصص کولورکتال مراجعه کنید.
این متخصصان، در زمینه بیماری‌های روده بزرگ و مقعد تخصص دارند. عدم مراجعه به متخصص مناسب می‌تواند باعث انتخاب روش‌های پرعارضه‌تر شود که بهبودی را به تأخیر می‌اندازند. برای درمان مؤثر و ایمن، دریافت مشاوره از یک متخصص کولورکتال ضروری است.
کرم‌ها و پمادهای موضعی
این داروها شامل مواد ضدالتهابی، مسکن و بی‌حس‌کننده‌های موضعی هستند که برای کاهش درد، خارش و التهاب در ناحیه مقعد تجویز می‌شوند، توجه کنید که این درمان‌ها فقط علائم را تسکین می‌دهند و مشکل اصلی را حل نمی‌کنند.
ملین‌ها
ملین‌ها به تسهیل حرکت روده کمک کرده و از یبوست جلوگیری می‌کنند، که یکی از عوامل تشدیدکننده بواسیر است. مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد تا از عوارض جانبی مانند اسهال یا عدم تعادل الکترولیت‌ها جلوگیری شود.
بستن باند لاستیکی
در این روش، باندی لاستیکی به پایه بواسیر بسته می‌شود تا جریان خون به آن قطع شود و بواسیر به تدریج کوچک شود و در نهایت از بین برود. این روش کم‌عارضه است و معمولاً بدون نیاز به بیهوشی عمومی انجام می‌شود و برای بواسیرهای داخلی موثر است.
درمان‌های تزریقی
در این روش، برای کاهش اندازه بواسیر، به آن مواد شیمیایی به ناحیه بواسیر تزریق می‌شود. این روش غیرتهاجمی است و معمولاً در مطب انجام می‌شود. اثر این درمان موقتی است و برخی بیماران ممکن است به تعداد جلسات بیشتری نیاز داشته باشند.
جراحی
این جراحی معمولاً در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری توصیه می‌شود تا خطرات ناشی از بیهوشی و فشار ناشی از زایمان کاهش یابد. تنها حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از موارد هموروئید در حاملگی به جراحی ختم می‌شوند، زیرا بسیاری از بیماران با روش‌های غیرتهاجمی بهبود می‌یابند.
لیزر بواسیر در بارداری
یکی از روش‌های مدرن برای درمان بواسیر استفاده از لیزر است. این روش غیرتهاجمی مزایای زیادی دارد، اما برای بارداری باید با احتیاط انجام شود:
مزایا
درمان با لیزر کمترین میزان درد و خونریزی را دارد و زمان بهبود آن نیز کوتاه است. همچنین، این روش نیازی به بستری شدن ندارد.
معایب و هزینه‌ها
هزینه بالای لیزر و همچنین نیاز به مشورت با پزشک برای اطمینان از ایمنی این روش در دوران بارداری از معایب آن است. البته این هزینه در مقابل مزایایی که این روش ارائه می‌دهد، بسیار ناچیز است.
درمان‌های خانگی بواسیر در بارداری
درمان‌های خانگی بواسیر در زمان حاملگی، ممکن است علائم را موقتاً تسکین دهند، اما بدون نظارت پزشک، بسیار خطرناک هستند. این روش‌ها اغلب فقط به کاهش درد و تورم کمک می‌کنند و مشکل اصلی را برطرف نمی‌کنند. برای مثال، استفاده بیش از حد از حمام‌های گرم به کاهش جریان خون و افت فشار مادر منجر می‌شود، که برای جنین خطرناک است. به همین دلیل، همیشه باید قبل از استفاده از هر روش خانگی، با پزشک مشورت کنید تا از عوارض جانبی جلوگیری شود.
با این حال، اطلاع از این راه‌کارها به شما کمک می‌کند تا آن‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید و برای انجامشان، از متخصص مشورت بخواهید. راه‌های درمان خانگی هموروئید، عبارتند از :
حمام آب گرم (سیتز)
در روز چند بار در وان آب گرم به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه بنشنید، زیرا باعث کاهش تورم و درد می‌شود. البته این زمان، به شرایط شما بستگی دارد، زیرا یکی از عوارض دوش آب‌گرم طولانی، افت فشار و کمبود اکسیژن برای جنین است.
تغییر رژیم غذایی
اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی و مصرف غذاهایی که هضم آسانی دارند، فشار کمتری به دستگاه گوارش وارد می‌کند.
افزایش فعالیت‌های سبک
افزایش فعالیت بدنی ملایم مانند پیاده‌روی به جلوگیری از یبوست و بهبود جریان خون کمک می‌کند.
سوالات متداول
چگونه می‌توان علائم بواسیر را در دوران بارداری تسکین داد؟
استفاده از حمام آب گرم، افزایش مصرف فیبر و آب، ورزش‌های ملایم و استفاده از داروهای موضعی با تجویز پزشک می‌توانند کمک‌کننده باشند.
آیا بواسیر در دوران بارداری خطری برای جنین دارد؟
بله، بواسیر معمولاً خطری برای جنین ندارد؛ اما درمانش باید تحت نظارت پزشک صورت گیرد.
آیا بواسیر بعد از زایمان بهبود می‌یابد؟
در بسیاری از موارد، بواسیر پس از زایمان به‌تدریج بهبود می‌یابد، اما ممکن است در برخی زنان به درمان ادامه‌دار نیاز داشته باشد.
در صورت ابتلا به بواسیر در حاملگی، سزارین بهتر است یا زایمان طبیعی؟
بواسیر در انتخاب نوع زایمان تأثیرگذار است. زنانی که درگیر این عارضه هستند، نباید زایمان طبیعی انجام دهند زیرا فشار ناشی از زایمان طبیعی علائم بواسیر را تشدید می‌کند. با این وجود، همه چیز به تشخیص پزشک و شرایط شما بستگی دارد.
بواسیر قبل از بارداری، چه تاثیری بر بروز این بیماری، در این دوره دارد؟
اگر این بیماری به خوبی درمان نشده باشد؛ بله، خطر بروز علائم شدیدتر در دوران حاملگی را افزایش می‌دهد، زیرا تغییرات هورمونی و فشار رحم بر عروق، وضعیت را تشدید می‌کند. بنابراین، مدیریت و درمان بواسیر قبل از بارداری بسیار مهم است تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
سخن پایانی
بواسیر در بارداری با علائمی مانند درد شدید، خونریزی، تورم و التهاب مقعد همراه است که در صورت عدم درمان، منجر به عفونت یا لخته‌های خطرناک می‌شود. یکی از خطرات عفونت و التهاب، ایجاد تنش و انقباض در رحم است که این مسئله، موجب زایمان زودرس می‌شود. همچنین فشار ناشی از بواسیر، زایمان را سخت‌تر و دردناک‌تر می‌کند. همچنین توجه کنید که برخی درمان‌های گیاهی و خانگی برای جنین خطرناک هستند و تنها یک متخصص کولورکتال می‌تواند روش درمانی مناسب و ایمن را تجویز کند. مراجعه به پزشک برای جلوگیری از عواقب جدی و حفظ سلامت مادر و جنین ضروری است.
اما دکتر کولورکتال کیست؟ این پزشکان، به طور تخصصی بیماری‌های روده بزرگ و مقعد را درمان می‌کنند و نسبت به بقیه متخصصان، دانش و تجربه بیشتری در شناسایی و درمان بیماری‌های مقعد دارند. این تمرکز، باعث شده است که برای تمامی شرایط این بیماری‌ها، درمان خاصی ارائه بشود. بارداری یکی از همین شرایط است که باید دوره نقاهت، درمان بواسیر در آن، بسیار کوتاه باشد. کلینیک دکتر کولو، از معدود مراکزی است که از حضور متخصصان کولورکتال بهره می‌برد. شما می‌توانید برای دریافت نوبت در این کلینیک، از نوار بالای سایت، اقدام کنید.
