بواسیر خونی : بررسی جامع

بواسیر خونی حالتی است که رگ‌های مقعد، دچار تورم و خون‌ریزی می‌شوند. بواسیر (هموروئید) خونی به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. که تشخیص نوع داخلی آن، دشوار است. به همین دلیل، بیشتر از نوع خارجی آن پیشرفت می‌کند و فرد را دچار خونریزی‌های بدون درد می‌کند. خروج روزانه خون از بدن، موجب کم‌خونی می‌شود، که شما را دچار بی‌حالی، ضعف و سرگیجه می‌کند. البته علائمی وجود دارند، که به واسطه آن‌ها، هر دو هموروئید قابل شناسایی هستند و آن‌ها را در ادامه می‌خوانید.

باور اشتباهی وجود دارد که بواسیر خود به خود درمان می‌شود و به همین دلیل، افراد به این بیماری بی‌توجه هستند و زمانی که تبدیل به یک عارضه حاد و مزمن می‌شود، به پزشک مراجعه می‌کنند. در این موقعیت، راه درمان، جراحی است، که دوره نقاهت و عوارض خاص خود را دارد. شما می‌توانید برای دریافت درمانی قطعی و کم عارضه، به مرکز لیزر بواسیر مراجعه کنید.

بواسیر خونی و علائم آن

مهم‌ترین علامت هموروئید خونی، وجود خون روشن در مدفوع یا روی دستمال توالت است. این خونریزی معمولاً بدون درد است و در مراحل ابتدایی، فقط در زمان دفع مشاهده می‌شود. با پیشرفت بواسیر، علائم زیر نیز بروز پیدا می‌کنند:

1. خارش و تحریک ناحیه مقعد که به دلیل التهاب رگ‌های خونی است.
2. احساس سنگینی یا فشار در مقعد به‌ویژه پس از دفع.
3. برآمدگی‌های دردناک در ناحیه مقعد که نشانه بواسیر خارجی است.
4. احساس دفع ناقص مدفوع حتی پس از اجابت مزاج کامل.

این علائم به‌وضوح نشان می‌دهند که فرد دچار خونریزی بواسیر است و باید برای تشخیص و درمان به‌موقع اقدام کند.

چرا بواسیر باعث خونریزی می‌شود؟

علت اصلی خونریزی هموروئید، فشار واردشده به رگ‌های خونی مقعد (رکتوم) است. این فشار به دلیل یبوست مکرر، زور زدن در زمان دفع مدفوع، بارداری، نشستن طولانی‌مدت یا بلند کردن اجسام سنگین ایجاد می‌شود. در نتیجه این فشار، رگ‌های خونی ملتهب و متورم می‌شوند و با تحریک این عروق، خونریزی رخ می‌دهد.

علاوه بر این، مدفوع سفت و خشک به دیواره‌های رکتوم آسیب می‌زند و باعث پارگی رگ‌های خونی می‌شود. این مسئله به‌ویژه در افرادی که فیبر کافی مصرف نمی‌کنند یا دچار یبوست هستند، شایع است.

انواع بواسیر خونی و شکل آن

این نوع بواسیر به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: بواسیر داخلی و بواسیر خارجی، که نوع داخلی آن تا مدت‌ها پنهان است اما به واسطه علائمی که در ادامه ذکر می‌کنیم قابل شناسایی است و به محض اینکه متوجه ناراحتی در ناحیه مقعد شدید، باید به متخصص کولورکتال مراجعه کنید.

بواسیر داخلی خونی و علائم آن

این نوع هموروئید زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی رکتوم، متورم می‌شوند. این عارضه تا زمان خونریزی ، معمولاً قابل تشخیص نیست و خونریزی آن هم بدون درد است. علائم این بیماری شامل:

1. خون روشن بر روی مدفوع یا دستمال توالت.
2. احساس فشار یا ناراحتی در ناحیه مقعد، به‌ویژه بعد از دفع مدفوع.
3. احساس دفع ناقص مدفوع بعد از اجابت مزاج.

در برخی موارد، این نوع بواسیر به بواسیر خارجی تبدیل شود که در این حالت، درد و ناراحتی بیشتری ایجاد می‌کند.

بواسیر خارجی خونی و علائم آن

این هموروئید در زیر پوست مقعد قرار دارد و زمانی ایجاد می‌شود که رگ‌های خونی متورم شده و قابل مشاهده باشند. این عارضه معمولاً دردناک است و علائم زیر را به همراه دارد:

1. برآمدگی‌های نرم و متورم دردناک در اطراف مقعد
2. خونریزی هنگام دفع مدفوع یا فشار به رکتوم (مقعد).
3. خارش و تحریک در ناحیه مقعد.
4. احساس ناراحتی یا درد شدید در هنگام نشستن یا حرکت.

این نوع هموروئید، معمولاً به‌دلیل فشار واردشده در زمان اجابت مزاج یا نشستن طولانی‌مدت ایجاد می‌شود و ممکن است با لخته شدن خون همراه باشد که به آن ترومبوزه گفته می‌شود. در ادامه، تفاوت ترومبوزه و هموروئید خونی را شرح خواهیم داد.

عکس بواسیر خونی

بواسیر داخلی معمولاً به‌صورت برجستگی‌های نرم و ملایم در داخل رکتوم ظاهر می‌شود و ممکن است در عکس‌ها قابل مشاهده نباشد. در مقابل، بواسیر خارجی به‌وضوح به‌صورت برآمدگی‌های قابل مشاهده در اطراف مقعد دیده می‌شود.

بواسیر خارجی نسبت به ناحیه اطرافش تیره‌تر و متورم‌تر است. در صورتی که بواسیر خونریزی کند، ممکن است خون روشن به‌طور واضح بر روی مدفوع یا در ناحیه اطراف آن مشاهده شود. مشاهده این عکس‌ها می‌تواند به تشخیص بهتر و درک علائم کمک کند، اما بهتر است برای تشخیص نهایی باید به پزشک مراجعه شود.

 دلایل و عوامل ایجاد بواسیر خونی

علت اصلی خونریزی بواسیر، فشار وارده به رگ‌های خونی در ناحیه مقعدی است. عواملی که می‌توانند به افزایش این فشار کمک کنند شامل:

یبوست و اجابت مزاج سخت

 زور زدن در زمان دفع، رگ‌ها را پاره کرده و منجر به خونریزی می‌شود.

بارداری

 در دوران بارداری، به دلیل رشد رحم، فشار به ناحیه مقعد افزایش می‌یابد و این می‌تواند منجر به تورم رگ‌ها و خونریزی بشود.

نشستن طولانی‌مدت

 افرادی که زمان طولانی‌تری را در حالت نشسته سپری می‌کنند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

بلند کردن اجسام سنگین

فعالیت‌هایی که به مقعد فشار می‌آورد، احتمال بروز بواسیر را افزایش می‌دهند.

خطرات و عوارض خونریزی هموروئید

هموروئید خونی می‌تواند بسیار خطرناک باشد، به‌خصوص اگر به‌طور مکرر خونریزی کند. این مسئله باعث کم‌خونی می‌شود که عوارض جدی‌تری برای سلامت فرد به همراه دارد. در صورتی که بواسیر باعث درد شدید یا عفونت شود، خطرات آن افزایش می‌یابد. بنابراین، مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم غیرعادی ضروری است.

هموروئید ترومبوزه و تفاوتش با گونه‌ی خونی بواسیر

بواسیر ترومبوزه به دلیل تجمع خون و تشکیل لخته (ترومبوس) در رگ‌های خونی بواسیر خارجی ایجاد می‌شود و معمولاً با درد شدید و ناگهانی همراه است. این نوع هموروئید به علت فشار زیاد بر ناحیه مقعد، در زمان یبوست یا زایمان، به وجود می‌آید. در حالی که نوع خونی هموروئید، به خونریزی از رگ‌های بواسیر اشاره دارد و ممکن است با علائمی مانند خون در مدفوع یا خارش همراه باشد، هموروئید ترومبوزه بیشتر به درد و تورم مربوط می‌شود. همچنین، در این عارضه، برآمدگی‌هایی سفت، در ناحیه مقعد قابل مشاهده است، در حالی که در نوع خونی، ممکن است بدون برآمدگی خاصی باشد. درمان ترومبوزه معمولاً به جراحی یا درمان‌های دیگر نیاز دارد تا از عوارض بیشتری جلوگیری شود.

آیا بواسیر باعث کم خونی می‌شود؟

بله، خونریزی مکرر و شدید ناشی از بواسیر می‌تواند به کم‌خونی منجر شود. در صورتی که فرد به‌طور مداوم دچار خونریزی از بواسیر باشد، مقدار قابل توجهی خون از بدن خارج می‌شود و این امر می‌تواند باعث کاهش سطح آهن و هموگلوبین در بدن شود. کم‌خونی ناشی از بواسیر معمولاً با علائم زیر همراه است:

1. خستگی و ضعف
2. تنگی نفس
3. سرگیجه و سردرد

اگر فردی متوجه هر یک از این علائم شد، باید به پزشک مراجعه کرده و وضعیت خود را بررسی کند.

درمان‌های پزشکی و جراحی برای بواسیر خونی شدید

هموروئید خونی، بدون جراحی هم درمان می‌شود ولی این مراقبت‌ها و راهکارهای غیرتهاجمی، باید توسط پزشک ارائه شوند، زیرا هرنوع بواسیر، با توجه به شرایط شما، درمان خاص خود را دارد که عبارتند از:

اسکلروتراپی

 در این روش، یک ماده شیمیایی به رگ‌ها تزریق می‌شود تا آن‌ها را تنگ کرده و خونریزی را متوقف کنند.

بندگذاری (لیگیشن)

 با استفاده از یک بند مخصوص، رگ‌های متورم را می‌بندند تا خون‌رسانی به آن‌ها قطع شود.

لیزر درمانی

در این متد، با استفاده از انرژی لیزر، بافت‌های آسیب‌دیده به دقت هدف قرار می‌گیرند و بدون آسیب به بافت‌های اطراف، بواسیر حذف می‌شود. این تکنیک دارای حداقل درد و زمان بهبودی کوتاه‌تری است و بیماران می‌توانند به سرعت به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. علاوه بر این، لیزر درمانی خطر عفونت را کاهش می‌دهد و عوارض جانبی آن را به حداقل می‌رسد. به همین دلیل، لیزر درمانی به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای درمان بواسیر شناخته می‌شود.

جراحی

جراحی بواسیر معمولاً زمانی انجام می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند یا اینکه بیماری شدید باشد. در این روش، بافت‌های آسیب‌دیده هموروئید به‌طور کامل حذف می‌شوند، که می‌تواند شامل روش‌های مختلفی مانند هموروئیدکتومی (حذف کامل بواسیر) یا روش‌های کمتر تهاجمی باشد. عمل بواسیر معمولاً با کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران همراه است، اما نیاز به دوره نقاهت و مراقبت‌های بعد از جراحی دارد.

درمان‌های خانگی برای بواسیر خونی

درمان‌های خانگی می‌توانند به کاهش علائم و تسکین نوع خونی هموروئید کمک کنند. بنابراین نقش درمانی ندارند و جلوی پیشرفت بیماری را نمی‌گیرند. این راهکار‌ها شامل:

کمپرس سرد

 قرار دادن کمپرس سرد بر روی ناحیه مقعدی، درد و ورم را کاهش می‌دهد.

نشستن در حمام 

 نشستن در آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه می‌تواند به تسکین التهاب و درد کمک کند. البته این مدت تخمینی است و شما باید طبق دستور العمل پزشک، حمام کنید.

استفاده از پمادها و کرم‌های موضعی

برای تسکین علائم بواسیر، می‌توان از پمادهای بدون نسخه زیر استفاده کرد:

1. پماد هیدروکورتیزون: به کاهش التهاب و خارش کمک می‌کند. عوارض جانبی شامل نازک شدن و تغییر رنگ پوست و ایجاد عفونت‌های موضعی است. استفاده طولانی‌مدت از این پماد عوارض جدی‌تری دارد.
2. پماد ویزین (فندق جادو): خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده دارد. عوارض جانبی شامل واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، سوزش یا التهاب است. در برخی موارد، این پماد باعث خشکی پوست هم می‌شود.
3. پماد لیدوکائین: بی‌حس‌کننده موضعی است که درد را تسکین می‌دهد. عوارض جانبی شامل سوزش مقعد، سرگیجه و در موارد نادر، واکنش‌های شدید آلرژیک است.

هرچند این پمادها بدون نسخه در دسترس هستند، اما همان‌طور که خواندید، بی‌خطر نیستند. بنابراین بهتر است قبل از استفاده، با پزشک مشورت کنید.

چگونه خونریزی بواسیر را متوقف کنیم؟

برای متوقف کردن خونریزی بواسیر، ابتدا باید علت آن شناسایی و مدیریت شود. در موارد خفیف، تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی می‌تواند مؤثر باشد. این اقدامات شامل:

1. افزایش مصرف فیبر

 مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل باعث نرم شدن مدفوع می‌شود و فشار بر رگ‌های خونی را کاهش می‌دهد.

2. نوشیدن آب کافی

 هیدراتاسیون مناسب، از یبوست و سختی مدفوع جلوگیری می‌کند.

3. اجتناب از زور زدن در زمان اجابت مزاج

برای پاره نشدن رگ‌ها، آرامش خود را حفظ کنید و فرایند دفع را به تدریج انجام دهید.

4. استراحت و اجتناب از نشستن طولانی‌مدت

 تغییر وضعیت بدن و استراحت منظم، فشار روی ناحیه مقعد را کاهش می‌دهد.

اگر خونریزی ادامه یافت، فوراً به پزشک مراجعه کنید. یک متخصص می‌تواند با ارزیابی وضعیت، راهکارهای مناسب را ارائه دهد.

چگونه از خونی شدن بواسیر جلوگیری کنیم؟

برای پیشگیری ، اقدامات زیر مؤثر هستند:

نظارت بر عادات روده

 اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج و عدم نشستن طولانی‌مدت می‌تواند به کاهش فشار بر رگ‌های خونی کمک کند.

فعالیت بدنی

 انجام ورزش‌های منظم و فعال ماندن می‌تواند به بهبود گردش خون و جلوگیری از بروز یبوست کمک کند.

مدیریت وزن

 حفظ وزن مناسب از فشار اضافی بر رگ‌های خونی جلوگیری می‌کند.

رژیم غذایی مناسب برای کاهش خطر خونریزی بواسیر

یک رژیم غذایی مناسب نقش بسزایی در پیشگیری از نوع خونی بواسیر دارد. این رژیم شامل:

1. مصرف فیبر بالا

 افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل برای جلوگیری از یبوست و نرم شدن مدفوع.

2. نوشیدن آب کافی

هیدراته ماندن به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.

3. اجتناب از مصرف غذاهای تند و فرآوری‌شده

 این نوع غذاها می‌توانند به تحریک روده و افزایش خطر بواسیر منجر شوند.

 

 

سوالات متداول

خونریزی بواسیر چه خطری دارد؟

اگر به همراه خونریزی از مقعد دچار علائمی نظیر سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب یا افت فشار خون شوید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم بخشی از نشانه‌های خونریزی شدید هستند. اگر این نوع از بواسیر به درستی درمان نشود، به مشکلاتی مانند کم‌خونی (آنمی) ختم می‌شود.

از کجا بفهمیم خون در مدفوع، مربوط به بواسیر است؟

خونریزی بواسیر، درد ندارد و رنگ خونی که مشاهده می‌کنید، قرمز روشن است، همچنین خون با مدفوع یکی نمی‌شود و روی آن می‌ماند.

چگونه به صورت فوری، خونریزی هموروئید را قطع کنیم؟

استفاده از کمپرس یخ بسیار موثر است اما دقت کنید که یخ را مستقیما روی مناطق متورم نگذارید.

سخن پایانی

نه فقط بواسیر خونی، بلکه هرنوع بواسیر دیگر، خود به خود درمان نمی‌شود. هموروئید بر اثر فشار به رگ‌های مقعد به وجود می‌آید و همان‌طور که خواندید؛ این فشار عوامل مختلفی دارد و تا زمانی که برطرف نشوند، هموروئید خونی، پیشرفت می‌کند. اگر چه این بیماری با مواردی مانند مصرف فیبر، استراحت منظم، مدیریت وزن و ورزش منظم، قابل پیشگیری است، اما طی یک مصاحبه در سال ۹۴ با رییس بخش گوارش یکی از بیمارستان‌های تهران، بیان شد که ۵۵ درصد مردم ایران، دچار بواسیر می‌شوند. بنابراین با وجود تمام راه‌کارهای پیشگیرانه، سبک زندگی مدرن، ابتلا به برخی بیماری‌ها را اجتناب ناپذیر کرده است. اگر نشانه‌های این بیماری را دارید، باید بدانید که روش‌های سنتی و خانگی، صرفاً اثر تسکینی دارند و بواسیر به صورت پنهانی، شدیدتر می‌شود. بنابراین بهتر است تا قبل از اینکه، کار ساده‌ای مانند نشستن، برایتان سخت شود. به یک متخصص کولورکتال مراجعه کنید. کلینیک دکتر کولو سال‌هاست با حضور متخصصان بیماری‌های مقعدی و روده بزرگ، به طور تخصصی، انواع بواسیر و دیگر بیماری‌های مربوط به این ناحیه را درمان می‌کند. برای دریافت نوبت خود می‌توانید از قسمت پایین مقاله، اقدام کنید.