ایا بواسیر مانع دفع مدفوع می شود؟ آیا تجربه‌ی احساس درد، سوزش، خارش در ناحیه‌ی مقعد و یا در موارد وخیم‌تر حتی خونریزی در هنگام دفع را داشته‌اید؟ بدین‌ترتیب ممکن است با عارضه‌ی بواسیر (هموروئید) مواجه باشید که علت آن تورم و التهاب در رگهای ناحیه مقعد است. این مشکل گوارشی با آزارهای جسمی فراوان است که طبق آمار، در جوان‌ها (خصوصا زیر 35 سال) بسیار شایع شده است. از عوارض عدم درمان به موقع آن می‌توان به کم خونی، نشت مدفوع، عفونت مقعدی و بروز بیماری‌هایی مانند سرطان و آبسه در فرد اشاره کرد. این مقاله به بررسی این موضوع که آیا این بیماری شایع نشیمنگاهی، بر عملکرد دفع مدفوع نیز تاثیری خواهد داشت و نیز چگونه می‌توانید برای رفع این عارضه‌ی دردناک به متخصیصن حرفه‌ای و معتمد مرکز لیزر بواسیر مراجعه نمایید می‌پردازد. در ادامه نیز به بررسی راهکارهای درمانی و پیشگیری این عارضه خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
انواع بواسیر کدامند؟
بواسیر، که به عنوان هموروئید نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن رگهای خونی در ناحیه مقعدی و پایین‌ترین قسمت رکتوم (بخش پایانی روده بزرگ) متورم و برآمده می‌شوند. این برآمدگی‌ها می‌توانند باعث درد، خارش، خونریزی و نیز ناراحتی در هنگام نشستن شوند. بواسیر به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
- بواسیر داخلی: این نوع بواسیر در داخل رکتوم وجود دارد و معمولاً دردناک نیستند، زیرا در این ناحیه گیرنده‌های درد کمتری وجود دارند. اما، بسیار محتمل است که باعث خونریزی بشوند، به ویژه در هنگام دفع مدفوع. بر اساس اندازه و میزان بیرون‌زدگی از مقعد، این نوع بواسیر، به چهار درجه تقسیم می‌شود.
- بواسیر خارجی: این نوع بواسیر در اطراف مقعد و در زیر پوست قرار دارد. بواسیر خارجی می‌تواند بسیار دردناک باشد، به خصوص اگر لخته خونی در آنها ایجاد شده باشد. این نوع از بواسیر باعث خارش، تورم و ناراحتی در ناحیه مقعدی می‌شود.
از علل ایجاد این عارضه می‌توان به فشار بیش از حد هنگام دفع مدفوع، یبوست مزمن، نشستن‌های طولانی مدت، بارداری، چاقی و نیز عوامل ژنتیکی اشاره کرد. درمان آن به شدت علائم و نوع آن بستگی دارد و شامل تغییراتی در سبک زندگی، درمان‌های دارویی، روش‌های مداخله‌ای و جراحی است.
سختی‌های دفع مدفوع
بله، بواسیر در برخی موارد مانع دفع مدفوع می‌شود. دلیل این امر آن است که بواسیر، که به صورت برآمدگی‌های ورم کرده در ناحیه مقعدی است، دفع مدفوع و خروج آن را دشوار کرده، تا جایی که گاهی اوقات فرد از دفع مدفوع خودداری می‌کند تا دچار درد و سوزش شدید نشود. به طور کل، بواسیر باعث تورم و التهاب در ناحیه‌ی مقعدی شده که همین امر باعث سخت‌تر شدنِ عبور مدفوع از مجرای مقعدی می‌شود. همچنین، بواسیر می‌تواند باعث خونریزی و ترشحات مقعدی نیز بشود که این موضوع فرایند دفع مدفوع را دشوارتر می‌سازد.
بنابراین، اگرچه بواسیر همیشه مانع دفع مدفوع نمی‌شود اما در برخی موارد منجر به این مشکل می‌شود، به ویژه اگر درمان نشود و پیشرفت کند.
علائم نشان‌دهنده‌ی بواسیر کدامند؟
علائمی که نشان‌دهنده تأثیر هموروئید بر روند دفع مدفوع هستند، شامل موارد زیر است:
- درد و ناراحتی: احساس درد، سوزش و یا ناراحتی در ناحیه مقعدی به هنگام دفع، احتمال دارد به دلیل وجود این عارضه باشد.
- خونریزی: دیدن خونِ قرمزِ روشن روی مدفوع و یا در سطح توالت می‌تواند نشانه‌ای از آن باشد، به ویژه اگر همراه با دفع مدفوع صورت گرفته باشد.
- احساس برآمدگی: احساس وجود برآمدگی در ناحیه مقعدی خصوصا در هنگام نشستن و یا دفع مدفوع، تا جایی که حتی ممکن است این بیرون‌زد‌گی‌ها باعث احساس خجالت فرد در روابط زناشویی گردد.
- خارش: خارش شدید در اطراف ناحیه مقعدی می‌تواند نشانه‌ای باشد، به ویژه اگر با سایر علائم همراه باشد.
- دشواری در دفع مدفوع: مواجهه با دشواری در دفع و یا درد و به اصطلاح تیر کشیدن، نشان‌دهنده وجود این عارضه است.
- تورم: تورم در اطراف مقعد (همراه با درد و یا خارش) از دیگر نشانه‌های آن است.
- ترشحات مقعدی: وجود ترشحات غیرعادی (از جمله وجود چرک و…) از مقعد نشانه‌ای از این عارضه و یا دیگر مشکلات مقعدی است.
این علائم به تنهایی و یا در ترکیبِ با یکدیگر ایجاد می‌شوند. بهتر است در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به پزشک متخصص برای بررسی بیشتر در این خصوص مراجعه فرمایید.
شدت و نوع بواسیر
تمامی افراد مبتلا به هموروئید لزوماً با مشکلات دفعی مواجه نخواهند شد. شدت و نوع آن (چه داخلی چه خارجی) تأثیر زیادی بر روی این امر دارد که آیا فرد با مشکلات دفع مدفوع مواجه خواهد شد و یا خیر. به علاوه، برخی افراد ممکن است با وجود داشتن این عارضه، هیچگونه علائمی را تجربه نکنند و یا تنها علائم خفیفی از آن را داشته باشند.
شیوع مشکلات دفع در میان افراد مبتلا به این عارضه بر اساس عوامل زیر متغیر است:
- شدت بواسیر: در نوع خفیف‌تر، که در آن باعث ایجاد ناراحتی‌های جزئی در فرد می‌شود، احتمال کمتری وجود خواهد داشت که در آن فرد با مشکلات دفعی نیز مواجه شود. در نوع شدیدترِ آن، به ویژه زمانی که با تورم و درد همراه باشد، بر روند دفع مدفوع تأثیر می‌گذارد.
- محل قرارگیری بواسیر: بواسیر داخلی که در داخل مقعد قرار دارد، ممکن است کمتر احساس شود، اما برعکس می‌تواند باعث خونریزی در آن نواحی شود. بواسیر خارجی نیز که بیرون از مقعد قرار دارد، ممکن است باعث درد و ناراحتی بیشتری در افراد شود و البته همین نوع است که دفع مدفوع را دشوار می‌سازد.
- واکنش فرد به درد: برخی افراد ممکن است به دلیل ترس از درد و تیر کشیدن نواحیِ مقعدی، از دفع مدفوع خودداری کنند، که این امر خود باعث ایجاد یبوست و در نتیجه تشدید این عارضه می‌شود.
- همزمانی شرایط دیگر: افرادی که به این بیماری مبتلا هستند و همچنین دارای شرایط دیگری مانند یبوست مزمن نیز هستند، بیشتر در معرض مشکلات دفعی قرار می‌گیرند.
- سبک زندگی و عادات غذایی: عادات غذایی فرد و سبک زندگیِ او نیز بر روند دفع مدفوع و نوع آن تأثیر می‌گذارد. رژیم غذایی با فیبر کم و کمبود فعالیت‌های بدنیِ روزانه باعث ایجاد یبوست شده که احتمال وجود هموروئید را در افراد افزایش می‌دهد.
در نهایت، تمامیِ افراد مبتلا به هموروئید، با مشکلات دفعی مواجه نخواهند شد و مدیریت و درمان مناسب این عارضه برای جلوگیری از مشکلات بالقوه دفع مدفوع حائز اهمیت است.
روش‌های درمانی برای مقابله با مشکلات دفع مدفوع
برای مقابله با مشکلات دفع مدفوع ناشی از بواسیر، چندین روش درمانی مختلف وجود دارد:
روش‌های درمان خانگی و تغییر در سبک زندگی
- افزایش مصرف فیبر: خوردن مواد غذایی غنی از فیبر مانند انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات به نرم کردن مدفوع و راحت‌تر کردن دفع کمک می‌کند.
- نوشیدن آب فراوان: مصرف آب کافی از ایجاد یبوست جلوگیری می‌کند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم، به بهبود گردش خون و کاهش فشار بر روی رگهای مقعدی کمک می‌کند.
- اجتناب از نشستن طولانی مدت: کاهش زمان نشستن و ایستادن (به صورت متناوب) به کاهش فشار بر ناحیه مقعدی کمک می‌کند. کارمندان و رانندگان باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند و مدام وضعیت بدنی خود را تغییر دهند.
- دوری از استرس و اضطراب: حفظ آرامش روزانه‌ی شما در تسریع بهبودی این روند تاثیر دارد.
استفاده از محصولات دارویی (بدون نیاز به نسخه)
- کرم‌ها و پمادهای ضد التهاب: برای کاهش تورم و التهاب ناحیه مقعدی مفید هستند.
- ملین‌ها: کمک به نرم شدن مدفوع و در نتیجه باعث ایجاد کاهش فشار در هنگام دفع می‌شوند.
روش‌های پزشکی (روش جراحی و یا لیزر)
- باندهای لاستیکی: استفاده از باندهای لاستیکی برای برداشتن هموروئید داخلی.
- اسکلروتراپی: روشی سرپایی است برای هموروئیدهایی که هنوز پیشرفت نکرده‌‌اند، که با تزریق ماده‌ای شیمیایی در رگهای خونی آن نواحی، منجر به انقباض، جمع شدن و بهبود تورم آنها و در نتیجه از بین رفتن این عارضه می‌شود.
- جراحی: در موارد شدیدتر، جراحی مانند هموروئیدکتومی ممکن است برای فرد نیاز باشد.
درمان‌های طبیعی و گیاهی
- نشستن در آب گرم به مدت 10-15 دقیقه و چندین بار در روز، به کاهش درد و تورم کمک می‌کند.
- استفاده از پمادها و محصولات حاوی گیاهان دارویی مانند آلوئه ورا، بابونه و زالزالک نیز تاحدودی موثر است.
هر فرد مبتلا به این مشکل باید درمان خانگی موثر و مناسب خود را بر اساس شدت علائم و زیر نظر پزشک انتخاب نماید.
چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است؟
مراجعه به پزشک برای مشکلاتِ دفعِ مدفوعِ ناشی از بواسیر، در موارد زیر ضروری است:
- خونریزی مداوم و یا شدید: اگر خونریزی از مقعد شدید باشد و یا بدون بهبودی همچنان ادامه یابد، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد.
- درد شدید: درد مداوم و یا شدید در ناحیه مقعدی که با روش‌های معمول درمانی بهبود نیابد، نیاز به ارزیابی پزشکی خواهد داشت.
- تغییرات در الگوی دفع مدفوع: مشکلات مداوم مانند یبوست و یا اسهال که با همزمان با وجود هموروئید باشد، باید توسط پزشک بررسی شوند.
- علائم شبهه‌برانگیز: هرگونه علائم جدید و یا غیرمعمولی مانند کاهش وزن غیرمنتظره در افراد، تغییر در شکل و یا ظاهر مدفوع، احساس ناتمام بودن دفع، باید به دقت بررسی شوند.
- عدم بهبود با درمان‌های خانگی: اگر علائم این عارضه با روش‌های خانگی و یا داروهای بدون نسخه بهبود نیابد و یا وخیم‌تر شوند، مراجعه به پزشک ضروری است.
- تورم یا برآمدگی‌های غیرمعمول: برآمدگی‌هایی که به سرعت رشد می‌کنند، سفت و یا دردناک باشند، نیاز به ارزیابی فوری پزشک خواهند داشت.
- نگرانی: اگر نگرانی و یا سوالاتی در مورد علائم خود دارید، مشورت با یک پزشک متخصص برای کسب اطلاعات دقیق در این خصوص ضروری است.
- عفونت: علائمی مانند ترشح، بوی بد و یا گرمی در ناحیه مقعد نشان‌دهنده عفونت است که نیاز به درمان پزشکی فوری خواهند داشت.
- تغییرات در رنگ مدفوع: اگر مدفوع شما سیاه و یا دارای خون تیره رنگ درونِ خود باشد، نشانه‌ای از نوعی خونریزی داخلی است که باید فوراً توسط پزشک بررسی شود.
- تجربه درد هنگام نشستن یا راه رفتن: اگر هموروئید باعث درد شدید در ناحیه مقعدی شود که فعالیت‌های روزانه مانند نشستن و یا راه رفتن را مختل کند، باید هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص در این خصوص مراجعه کرد.
هرگونه تغییر و یا تشدید علائم در ناحیه‌ی مقعدی که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر گذاشته و یا نگرانی‌هایی را ایجاد کند، باید توسط پزشک متخصص ارزیابی شوند.
درمان بواسیر و عدم دفع مدفوع با گیاهان دارویی
برای درمان مشکلات دفع مدفوع ناشی از این عارضه با استفاده از گیاهان دارویی، از روش‌های زیر استفاده نمایید:
- عصاره زالزالک: مصرف چای و یا کپسول‌های حاوی عصاره زالزالک به کاهش التهاب و تسکین درد ناشی از هموروئید کمک می‌کنند.
- آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا به دلیل خاصیت ضدالتهابی و خنک کنندگی‌اش برای تسکین ناراحتی و التهاب ناشی از آن بسیار مفید است. برای این کار ژل تازه آلوئه ورا را مستقیماً روی ناحیه مقعدی خود بمالید.
- دمنوش بابونه: بابونه خاصیت ضد التهابی دارد و به تسکین درد و ناراحتی کمک می‌کند.
- روغن کرچک: روغن کرچک به دلیل خواص ضد التهابی و ملینی که دارد، به کاهش تورم و بهبود در دفع کمک می‌کند. مقدار کمی روغن کرچک را به ناحیه مقعدی بمالید.
- سیاه دانه: سیاه دانه نیز خواص ضدالتهابی دارد و به کاهش علائم این عارضه کمک می‌کند. روغن سیاه دانه را به صورت موضعی در محل استفاده نمایید و یا دانه‌هاِ آن را به صورت خوراکی در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- روغن نعناع: روغن نعناع نیز خواص ضدالتهابی و خنک کنندگی دارد که به تسکین درد و ناراحتی ناشی از آن کمکِ شایانی می‌کند. چند قطره روغن نعناع را با روغن زیتون ترکیب کرده و به آرامی روی ناحیه مقعدی خود بمالید.
- چای سبز: چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان و خواص ضدالتهابی فراوان است که به کاهش التهاب و تسکین علائم هموروئید کمک می‌کند.
- روغن گل همیشه بهار: روغنِ گلِ همیشه بهار، خواص ضدالتهابی دارد که به کاهش درد و ناراحتی کمک می‌کند. برای این منظور به صورت موضعی روی ناحیه مقعدی خود استفاده نمایید.
- دانه‌های کتان: دانه‌های کتان سرشار از فیبر و اسیدهای چرب امگا-3 هستند که به نرم کردن مدفوع و تسهیل در دفع کمک می‌کنند.
به یاد داشته باشید که استفاده از گیاهان دارویی باید به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع و با مشورت پزشک انجام شود. همچنین، مهم است که به علائم بدن خود توجه کنید و در صورت بروز هرگونه تشدید علائم هر چه سریع‌تر به پزشک خود مراجعه کنید.
آیا درمان هموروئید بازگشت دارد؟
اگر مبتلا به این عارضه شده‌اید، باید این را در نظر داشته باشید که حتی بعد از درمان نیز ممکن است دوباره این عارضه عود کند. این واقعیت اجتناب‌ناپذیر است که هموروئید نیمی از افرادی که با درمان خانگی درمان می‌شوند دوباره عود خواهد کرد و به همین میزان، عود در درمان با جراحی زیرنظر پزشکی متخصص به مراتب کمتر خواهد بود. این نکته را نیز مد نظر داشته باشید که در روش‌های نوینِ جراحی با لیزر، احتمال عود هموروئید در همان ناحیه تقریبا صفر می‌شود.
سوالات متداول
در اینجا برخی از سوالات متداول در مورد اینکه آیا بواسیر مانع دفع مدفوع می‌شود آورده شده است:
آیا بواسیر همیشه مانع دفع مدفوع می‌شود؟
- خیر، این عارضه همیشه مانع دفع مدفوع نمی‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند دفع را دشوارتر کند.
چگونه بواسیر می‌تواند روی دفع مدفوع تأثیر بگذارد؟
- هموروئید می‌تواند باعث درد، ناراحتی و خونریزی شود که این عوامل ممکن است دفع مدفوع را دشوار کند.
آیا بواسیر می‌تواند باعث یبوست شود؟
- بله، درد و ناراحتی ناشی از این عارضه ممکن است باعث شود فرد از دفع مدفوع خودداری نماید، که این امر خود منجر به یبوست می‌شود.
آیا درمان‌های خانگی برای مشکلات دفع مدفوع ناشی از بواسیر موثر است؟
- بله، درمان‌های خانگی مانند افزایش مصرف فیبر و آب کافی در کاهش مشکلات دفع مدفوع ناشی از هموروئید مفید هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- در صورت خونریزی شدید، درد مداوم و یا تشدید علائم، باید به پزشک مراجعه کرد.
آیا بواسیر می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود؟
- در صورت عدم درمان، ممکن است این عارضه پیشرفت کرده و به مشکلات جدی‌تری مانند ترومبوز (لخته خونی)، آبسه و سرطان منجر شود.
این سوالات به شما کمک می‌کنند تا درک بهتری از نحوه تأثیر هموروئید بر فرآیند دفع مدفوع داشته باشید و دریابید چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است.
سخن پایانی
بواسیر (هموروئید) یک بیماری شایع اما قابل درمان است. با در نظر گرفتن این پرسش مهم که ایا بواسیر مانع دفع مدفوع می شود؟ تأکید می‌کنیم که اگرچه این عارضه در برخی موارد منجر به مشکلاتی در دفع مدفوع می‌شود، اما تشخیص و درمان به موقع از پیشرفت علائم جلوگیری خواهد کرد و به شما کمک می‌کند تا زودتر به روال عادی زندگی خود برگردید.
در کلینیک ما، متخصصانی حاذق در زمینه گوارش و بواسیر حضور دارند که آماده ارائه خدمات تشخیصی و درمانی به شما عزیزان هستند. ما با استفاده از روش‌های درمانی مدرن و پیشرفته، تلاش می‌کنیم تا بهترین مراقبت‌ها را برای شما فراهم کنیم. اگر علائمی مانند خونریزی، درد، تورم و یا هر تغییر دیگری در روند دفع مدفوع تجربه می‌کنید، لطفاً درنگ نکنید و برای مشاوره و راهنمایی با ما تماس بگیرید. ما اینجا هستیم تا به شما در دستیابی به بهترین سطح سلامتی کمک نماییم و این اطمینان را حاصل کنیم که شما می‌توانید به زندگی فعال و راحت خود ادامه دهید.
