بیماری شقاق در مردان مشکلی است که می‌خواهیم در این مقاله به آن بپردازیم. از آنجا که بسیاری از افراد به دلیل شرم و ناآگاهی از بیان بیماری شقاق، خودداری می‌کنند؛ اطلاعات چندان زیادی در این باره وجود ندارد. این بیماری با ایجاد زخم‌های مقعدی و درد شدید، می‌تواند زندگی روزمره‌ی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و به چالشی جدی تبدیل شود. در مواجهه با این مشکل، ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که برای درمان شقاق به چه دکتری باید مراجعه کرد؟ انتخاب پزشک با تخصص مناسب و پیگیری به‌موقع می‌تواند نقش مهمی در تسریع بهبود و کاهش علائم دردناک داشته باشد. همراه ما باشید تا در مورد راه‌های درمان و مراجعه به بهترین متخصص، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
فهرست مطالب
بیماری شقاق یا فیشر در مردان چیست؟
بیماری شقاق در مردان نوعی شکاف یا پارگی است که در پوست ناحیه مقعد ایجاد می‌شود. این حالت به دلیل عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. شقاق چه در مردان و چه در زنان می‌تواند در هر سنی بروز یابد؛ اما روش‌های درمانی مختلفی بر حسب سن و جنسیت افراد برای کاهش علائم و بهبود بیماری وجود دارد. در ادامه این مقاله با بررسی دقیق‌تر این بیماری به فهم عمیق‌تری از علت‌ها، تشخیص و روش‌های درمانی می‌پردازیم. هدف اصلی ما این است که درک بهتری از چگونگی رویارویی با این بیماری به دست آوریم و روش‌های موثری برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا معرفی کنیم.
علائم و نشانه‌های شایع بیماری شقاق در مردان
شقاق مقعدی یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد؛ اما ممکن است در مردان با نشانه‌ها و علائم خاصی ظاهر شود که نیازمند توجه و درمان مناسب است. تشخیص به موقع و درک صحیح این علائم از پیشرفت بیماری جلوگیری و به افزایش کیفیت زندگی فرد مبتلا کمک می‌کند. در این قسمت مقاله درباره بررسی علائم شقاق مقعدی در مردان صحبت می‌کنیم، تا بتوانید با آگاهی بیشتری در مواجهه با این شرایط عمل کنید. این علائم عبارتند از:
- درد: دردِ حاد و «سوزشی» در زمان دفع مدفوع که ممکن است برای چند ساعت پس از آن ادامه یابد. این درد معمولا با دفع مدفوع تشدید می‌شود.
- خونریزی: مشاهده خون قرمز روشن روی دستمال کاغذی در داخل توالت یا روی مدفوع که این خونریزی معمولا کم ولی مکرر است.
- خارش: احساس خارش یا سوزش در ناحیه مقعد، یکی از شایع‌ترین علائم شقاق مقعدی است و معمولا با آسیب یا تحریک پوست در این ناحیه همراه می‌شود.
- ترشح: امکان وجود ترشح کوچکی از مقعد وجود دارد که به احساس رطوبت در این ناحیه منجر می‌شود.
- درد هنگام نشستن: به دلیل فشار وارد بر ناحیه مقعد، نشستن ممکن است ناراحت‌کننده یا دردناک باشد.
- مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره: درد و ناراحتی ناشی از شقاق ممکن است بر توانایی انجام فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد.
- احتیاط در دفع مدفوع: برخی افراد ممکن است به دلیل ترس از درد، دفع مدفوع را به تأخیر اندازند که این امر باعث یبوست و در نهایت عامل تشدید وضعیت بیمار خواهد شد.
در صورت مشاهدهی هر یک از این علائم، به پزشک مراجعه کنید تا او تشخیص دقیق خود را ارائه کند و درمان متناسب با وضعیت شما آغاز شود.
دلایل اصلی بروز شقاق یا فیشر در مردان
علت شقاق در مردان ممکن است در نتیجه‌ی ترکیبی از عوامل متفاوت ایجاد شود. در اینجا به توضیح و بررسی دقیق‌تر هر یک از علت‌های اصلی می‌پردازیم:
- یبوست: این یکی از رایج‌ترین علل شقاق است. دفع مدفوع سخت و خشک احتمال دارد باعث پارگی پوست در ناحیه مقعد شود.
- اسهال مزمن: علاوه بر یبوست، اسهال مزمن نیز ممکن است به پوست اطراف مقعد آسیب برساند و خطر ابتلا به شقاق را افزایش دهد.
- زور زدن طولانی مدت: زور زدن بیش از حد در هنگام دفع مدفوع، مانند هنگامی که فرد دچار یبوست است، فشار زیادی را به بافت‌های اطراف مقعد وارد می‌کند و منجر به ایجاد شقاق می‌شود.
- بیماری‌های التهابی روده: بیماری‌هایی مانند بیماری کرون و کولیت اولسروز باعث التهاب و آسیب به بافت مقعد می‌شوند. این موضوع خطر ابتلا به شقاق را افزایش می‌دهد.
- ضعف در جریان خون: کاهش مقدار خون جاری شده به رگ‌های ناحیه مقعد باعث کند شدن روند درمان شده و احتمال بروز شقاق را بالا می‌برد.
- خاراندن مقعد: خاراندن بیش از حد مقعد ممکن است به بافت‌های اطراف آسیب رسانده و منجر به ایجاد زخم و پارگی شود که محیط مناسبی برای توسعه شقاق فراهم می‌کند.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی به خصوص در مردان مسن‌تر، ممکن است بر سلامت پوست و مخاط اطراف مقعد تأثیر بگذارد و آن را در برابر پارگی آسیب‌پذیرتر کند.
- فعالیت‌های بدنی سنگین: انجام فعالیت‌های بدنی که فشار زیادی را به ناحیه لگن و مقعد وارد می‌کنند، مانند بلند کردن اجسام سنگین، خطر ابتلا به شقاق را افزایش می‌دهد.
- سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی: افرادی که سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی در این باره دارند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن قرار بگیرند.
این عوامل نشان می‌دهند که پیشگیری و درمان مؤثر شقاق مقعدی نیازمند توجه به سلامت کلی، رعایت بهداشت شخصی و مشاوره با متخصصان پزشکی در صورت لزوم است.
روش‌های تشخیص بیماری فیشر در مردان
تشخیص بیماری فیشر یا شقاق در مردان، مشابه روش‌های تشخیص آن در زنان است و عمدتا بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. در اینجا به رایج‌ترین روش‌های تشخیصی برای شقاق مقعدی اشاره می‌کنیم:
- بررسی تاریخچه‌ی پزشکی: پزشک ابتدا سوابق پزشکی فرد را بررسی می‌کند. این سوابق شامل شرح حال بیمار، مدت زمان بروز علائم و سایر شرایط پزشکی دیگری است که احتمال دارد بر ایجاد شقاق تأثیر بگذارند.
- معاینه‌ی فیزیکی: پزشک ممکن است معاینه‌ی فیزیکی انجام دهد. بررسی دقیق ناحیه‌ی مقعد برای تشخیص وجود هرگونه شکاف، زخم یا نشانه‌های دیگری از شقاق است.
- معاینه با آنوسکوپ: در صورت لزوم پزشک ممکن است از یک دستگاه کوچک و نورانی به نام آنوسکوپ برای مشاهده داخل کانال مقعد و رکتوم استفاده کند. این دستگاه کمک می‌کند تا پزشک بتواند شقاق یا سایر مشکلات مقعدی را به صورت دقیق‌تری تشخیص دهد.
- آزمایش‌های تکمیلی: آزمایش‌های تکمیلی مانند کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی زمانی به کار می‌آیند که پزشک بخواهد وجود سایر بیماری‌ها با علائم مشابه را رد کند؛ مانند التهاب روده. همچنین در بعضی موارد این آزمایش‌ها برای ارزیابی عمق و وسعت شقاق، پیشنهاد می‌شوند.
- ارزیابی جهت تشخیص بیماری‌های زمینه‌ای: در مواردی که به نظر می‌رسد شقاق ناشی از یک بیماری زمینه‌ای (مانند بیماری‌های التهابی روده یا عفونت‌ها) است، پزشک ممکن است آزمایش خون و سایر آزمایش‌های تخصصی را برای ارزیابی وضعیت بیمار تجویز کند.
به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام و دقیق شقاق مقعدی مانع پیشرفت بیماری شده و از دردناک‌تر شدن عارضه جلوگیری می‌کند. توجه کنید که در صورت مشاهدهی هرگونه علائم، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و درمان مناسب ضروری است.
گزینه‌های درمانی موجود برای شقاق از داروها تا جراحی
درمان شقاق مقعدی شامل دو دسته روش‌های دارویی و جراحی است. در این بخش به توضیح آنها پرداخته‌ام.
درمان دارویی
درمان دارویی شقاق معمولا با هدف کاهش درد، تسریع فرآیند بهبودی و جلوگیری از عفونت انجام می‌شود. دسته‌های دارویی رایج عبارتند از:
- کرم‌ها و پمادهای موضعی: کرم‌ها و پمادهای موضعی به منظور تسریع در فرآیند بهبودی، کاهش درد و التهاب و افزایش جریان خون به ناحیه آسیب‌دیده توسط پزشک تجویز می‌شود.
- ملین‌ها: برای نرم کردن مدفوع و کاهش فشار وارد بر ناحیه مقعد هنگام دفع تجویز می‌شوند تا از تشدید شقاق جلوگیری کند.
- داروهای ضد اسپاسم: این دسته داروها به منظور کاهش اسپاسم عضلانی در اسفنکتر مقعدی (یا همان ماهیچه تنگ‌کننده‌ی مقعد) به کار می‌روند و به تسکین درد ناشی از شقاق کمک می‌کنند.
جراحی
جراحی معمولا برای شقاق مزمن یا مواردی که به درمان‌های داروییِ تجویزی پاسخ نداده‌اند، توصیه می‌شود. گزینه‌های جراحی عبارتند از:
اسفنکتروتومی داخلی:
درمان جراحی شقاق مقعدی به ویژه برای موارد مزمن یا وقتی که درمان‌های دارویی موثر واقع نشود، گزینه‌‌ی مناسبی ست. اسفنکتروتومی داخلی یکی از رایج‌ترین اقدامات جراحی در این معضل است. هدف از این جراحی، کاهش فشار و اسپاسم در عضله اسفنکتر مقعدی است که به نوبه خود به تسکین درد و افزایش فرصت‌های برای بهبودی شقاق کمک می‌کند. این روش نه تنها درد را تسکین می‌دهد؛ بلکه می‌تواند باعث بهبود فرایند خون‌رسانی به ناحیه شقاق نیز شود. این امر به نوبه‌ی خود روند درمان را تسریع می‌کند.
این جراحی معمولا با بیهوشی موضعی انجام می‌شود و بیمار می‌تواند همان روز به خانه برود. دوره‌ی نقاهت آن معمولا کوتاه است، با این حال ممکن است ۲ تا ۴ هفته زمان برای بهبودی کامل بیمار لازم باشد. در این دوران مراقبت‌های پس از جراحی مانند نظافت ناحیه مقعد، پیروی از دستورالعمل‌های پزشک برای مصرف درست و به موقع داروها و در نهایت، اجتناب از فعالیت‌های سنگین ضروری است.
جراحی اسفنکتروتومی داخلی به عنوان یک روش درمانی موثر برای شقاق‌های مقاوم به درمان، امتحان خود را پس داده است و نمره بالایی در میان درمان‌های اثربخش شقاق‌ها دارد. با این حال مانند هر نوع جراحی دیگری، انتخاب این گزینه باید پس از بررسی دقیق تمام انتخاب‌های درمانی دیگر و در نظر گرفتن مزایا و معایب احتمالیِ آن، در کنار مشاوره با پزشک متخصص انجام شود.
لیزر:
درمان شقاق مقعدی با لیزر نوعی روش جراحی مدرن است که به دلیل دقت بالا، درد و ناراحتی کمتر پس از عمل و زمان بهبودی سریع‌تر، در بین بیماران و پزشکان محبوبیت پیدا کرده است. استفاده از لیزر برای درمان شقاق گزینه‌‌ی مطلوب برای افرادی است که درمان‌های رایج برای آنها موفقیت‌آمیز نبوده است و یا اینکه با شقاق مزمن دست و پنجه نرم می‌کنند.
در این روش از انرژی لیزر برای برش یا سوزاندن بافت‌های آسیب‌دیده استفاده می‌شود. لیزر به پزشک اجازه می‌دهد تا با دقت بالایی عمل کند، ضمن اینکه خونریزی را به حداقل می‌رساند و به ترمیم سریع‌تر زخم کمک می‌کند. استفاده از لیزر در عین حال به کاهش اسپاسم عضله‌ی تنگ‌کننده مقعد منجر می‌شود که این امر نیز به نوبه‌ی خود به کاهش درد و بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند. مزایای درمان شقاق با لیزر عبارتند از:
- کاهش درد: به دلیل عدم نیاز به بریدگی‌های بزرگ و بخیه، بیماران معمولا درد کمتری را تجربه می‌کنند.
- خونریزی کمتر: لیزر به بستن رگ‌های خونی در حین جراحی کمک می‌کند و به کاهش خونریزی منجر می‌شود.
- زمان بهبودی سریع‌تر: بهبودی پس از جراحی لیزر معمولا سریع‌تر از روش‌های جراحی سنتی است.
- ریسک عفونت کمتر: رعایت این مورد استریل بودن بالای لیزر ریسک عفونت را به حداقل می‌رساند.
- دقت بالا: لیزر به پزشک اجازه می‌دهد با دقت بالایی بافت‌های آسیب‌دیده را هدف قرار دهد بدون اینکه به بافت‌های سالم اطراف آسیب برساند.
هر دو روشِ درمانی، مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب روش درمانی مناسب باید بر اساس شدت علائم، وضعیت خاص بیمار و تجربه و ترجیح پزشک انجام شود. در برخی موارد ممکن است ترکیبی از درمان‌های دارویی و جراحی برای رسیدن به بهترین نتیجه توصیه شود.
سوالات متداول
آیا استفاده از داروهای بدون نسخه برای شقاق مفید است؟
استفاده از داروهای بدون نسخه برای تسکین درد و التهاب ناشی از شقاق مفید است. این داروها به کاهش احساس ناراحتی کمک کرده و می‌توانند فرآیند بهبودی را تسریع بخشند؛ اما هنگام بروز شدید علائم، یا شقاق‌های مزمن، مشاوره با پزشک ضروری است.
چرا مردان بیشتر از زنان به شقاق مقعدی مبتلا می‌شوند؟
این پرسش چندان دقیق طرح نشده است. درباره‌ی شیوع شقاق مقعدی از نظر جنسیت، شواهد علمی قطعی وجود ندارد که اثبات کند مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند. به طور کلی، مطالعات نشان می‌دهد شیوع شقاق در افراد بین 25 تا 35 سال حدود 0.18٪ است و مردان و زنان به طور یکسان درگیر می‌شوند. در واقع ابتلا به شقاق بیشتر به عوامل پرخطر مانند یبوست، سبک زندگی و فشار وارده به ناحیه مقعدی بستگی دارد تا به جنسیت. البته همان‌طور که اشاره کردیم درباره‌ی ابتلا مردان به این بیماری، کمتر صحبت شده است.
آیا شقاق مقعدی تأثیری بر سلامت جنسی مردان دارد؟
بله، بیماری شقاق در مردان ممکن است بر سلامت جنسی آنها اثرگذار باشد. درد ناشی از شقاق ممکن است باعث ناراحتی شدید شود و تمایل به فعالیت جنسی را کاهش دهد. در نتیجه مهم است که افراد مبتلا به شقاق مقعدی در صورت تجربه هرگونه مشکل در سلامت جنسی خود، با پزشک مشورت کنند تا راهکارهای مناسب برای مدیریت و درمان این شرایط ارائه شود.
سخن پایانی
بیماری شقاق در مردان یکی از مشکلات شایع و دردناک است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد. پیگیری درمان‌های مناسب در این بیماری نه فقط برای رفع درد و بهبود وضعیت سلامت جسمی مفید است؛ بلکه به حفظ روحیه‌ی مثبت و کیفیت زندگی فرد نیز کمک می‌کند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با علائم شقاق مواجه هستید، توصیه می‌کنیم هر چه زودتر به یکی از پزشکان «کلینیک تخصصی دکترکولو» مراجعه کنید.
انتخاب یک متخصص متعهد و با تجربه، نکته‌ی کلیدی برای دستیابی به نتایج مطلوب و بازگشت به یک زندگی سالم و بدون درد است. مشاوره با پزشک متخصص ما می‌تواند از تشدید علائم جلوگیری کرده و در انتخاب درمان مؤثر به شما کمک کند. تیم پزشکان ما در این مسیر شما را به خوبی راهنمایی خواهند کرد و با تجویز دارویی مناسب و سایر روش‌های بالینی با اطمینان خاطر مشکل را رفع خواهند کرد تا دوباره از زندگی لذت ببرید.
